مقدمه: چرا باید نگران جیوه باشیم؟جیوه یک فلز سنگین و بسیار سمی است که می‌تواند از طریق غذا، هوا یا تماس پوستی وارد بدن انسان شود. تماس با این فلز، حتی در مقادیر کم، ممکن است منجر به آسیب‌های عصبی، کلیوی و قلبی شود. شناخت منابع آلودگی و نحوه پیشگیری از آن برای سلامت خانواده ضروری است.انواع جیوه و تفاوت آنهانوع جیوهشکل شیمیاییمنابع اصلیخطراتفلزیHg⁰دماسنج‌های قدیمی، تجهیزات صنعتیآسیب عصبی از طریق استنشاق بخارآلیمتیلجیوهماهیهای بزرگآسیب مغزی، بویژه در جنینغیرآلیHg²⁺مواد آرایشی و داروهای تقلبیآسیب به کلیه و پوستراههای ورود جیوه به بدنتنفس بخار جیوه: در محیط‌های صنعتی یا هنگام شکستن دماسنجمصرف غذاهای آلوده: به ویژه ماهی‌هایی مانند تُن یا کوسهتماس پوستی: با لوازم آرایشی یا داروهای آلودهخطرات جیوه برای بدن۱. مغز و اعصابجیوه می‌تواند باعث کاهش تمرکز، اختلال حافظه، لرزش دست‌ها، و آسیب شدید مغزی در نوزادان شود.۲. کلیههاجیوه غیرآلی باعث آسیب به سلول‌های کلیوی و اختلال در دفع مواد زائد می‌شود.۳. قلب و عروقبرخی مطالعات ارتباط بین جیوه و فشار خون بالا یا بیماریهای قلبی را گزارش کرده‌اند.۴. سیستم ایمنی و پوستاستفاده از محصولات حاوی جیوه ممکن است باعث حساسیت‌های پوستی و اختلال عملکرد ایمنی شود.چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟زنان باردار و جنیننوزادان و کودکانافرادی که زیاد ماهی مصرف میکنندکارگران کارخانه‌ها و صنایع مرتبط با جیوهتشخیص و درمان مسمومیت با جیوهپزشک می‌تواند با آزمایش خون، ادرار یا موی سر سطح جیوه را بررسی کند. درمان شامل استفاده از داروهای شلات‌کننده مانند DMSA یا BAL تحت نظر متخصص است.پیشگیری از تماس با جیوهانتخاب ماهی‌های کم‌جیوه مانند سالمون یا تیلاپیاپرهیز از استفاده از محصولات آرایشی ناشناختهتهویه مناسب در صورت شکستن دماسنج یا لامپ جیوهایرعایت نکات ایمنی شغلی در صنایع مربوطهنکته مهماخیرا سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) بخاطر خطرات احتمالی ناشی از پر کردن دندانها با ماده سیاه یا همان آمالگام تاکیید کرده که افراد زیر نباید براب پر کردن دندان از آمالگام استفاده کنند:خانمهای باردار، خانمهایی که قصد بارداری دارند، دوران شیردهی، بچه های زیر ۶ سال و افرادی که دچار برخی بیماریهای مغز و اعصاب مثل پارکینسون، آلزایمر و ام اس هستند. افرادی که کلیه هایشان کم کار شده هم بهتر است دندانهایشان را با آمالگام پر نکنند.برای اگاهی از خطرات جیوه برای مغز و ارتباط آن با بیماریهایی مثل پارکینسون، آلزایمر، ام اس و اختلالات شخصیتی مقاله دکتر عمادی متخصص مغز و اعصاب را ببینید.جمعبندیجیوه یکی از خطرناک‌ترین آلاینده‌های فلزی است که می‌تواند سلامت انسان را تهدید کند. با شناخت منابع و رعایت اقدامات ساده پیشگیرانه، می‌توان خطرات آن را تا حد زیادی کاهش داد.