رزرو مغزی

رزرو یا ذخیره مغزی چیست؟

شاید شنیده باشید که ما معمولا تنها از قسمت اندکی از پتانسیلهای مغز خود استفاده می کنیم. در واقع تعداد و ارتباطات بین نورونهای مغز ما بیش از آن چیزی است که در زندگی روزمره احتیاج داریم. فلسفه این ذخیره بالا چیست؟

از نورونهایتان کار بکشید! در غیر اینصورت تنبل می شوند!

شما ممکن است کل مخارج یک سال زندگیتان مثلا صدمیلیون باشد اما همواره مقداری بیشتر از آنچه خرج می کنید را در حساب بانکی خود نگهداری می کنید برای روز مبادا. در مورد مغز هم ممکن است این روز مبادا پیش آید و تعدادی از نورونهای شما آسیب ببینند. در این حالتها بسته به وسعت آسیب، مغز می تواند از رزرو خود استفاده کند. مثلا فردی را در نظر بگیرید که در اثر سکته مغزی قسمتی از کورتکس حرکتی مغزش را از دست داده باشد و دست و پای سمت راست او کاملا فلج شده باشد. بتدریج نورونهای مجاور قسمت آسیب دیده به کمک می آیند و اگر وسعت آسیب زیاد نباشد به مدد این نورونها فرد مقداری از تواناییهای حرکتی خود را طی چند ماه بدست خواهد آورد.

اما این نورونها که در شرایط خاص می توانند به کمک بخشهای آسیب دیده بروند خود در اثر گذر زمان و استفاده نکردن تحلیل خواهند رفت. پس برای حفظ ذخایر مغزی خود باید از آنها استفاده کنیم! بله درست متوجه شده اید:

♦ ذخایر مغز ما بر خلاف هر ذخیره دیگری با استفاده کردن حفظ می شوند.♦

 اگر از این ذخایر اسفاده نکنید بتدریج آنها را از دست خواهید داد چرا که این ذخایر در مغز در نتیجه ارتباطات سلولی بوجود می آیند و ارتباط بین سلولهای مغز(نورونها) محصول استفاده از آنهاست. این نکته اهمیت فراوانی در بیماریهای تحلیل برنده مغز مثل آلزایمر و پارکینسون دارد.

کارکرد مغز
دقت کنید! کار مغز فقط فکر کردن و یا بخاطر سپردن نیست. وقتی که شما صحبت می کنید، تولید کلام در مغز است که انجام می شود. حرکات شما از یک پلک زدن ساده گرفته تا حرکات پیچیده ای مانند رقص یا نواختن پیانو در مغز ساماندهی می شود.
هیجانهای ما، عشق، نفرت و تمام حالتهای خلقی ما جایی جز درون مغز ندارند و جالبتر اینکه نه چشمها می بینند و نه گوشها می شنوند. دیدن، شنیدن و تمام حواس دیگر ما در مغز است که اتفاق می افتند و چشم و گوش و سایر گیرنده های عصبی، صرفا اطلاعات حسی را از محیط می گیرند و تنها در نقش یک آنتن عمل می کنند. تلویزیون خود مغز شماست.

تقویت رزرو مغز
نکته بسیار مهم این است که شما می توانید با استفاده از رزرو مغزی، هر کدام از توانمندیهای مغز خود(ذهنی، رفتاری یا احساسی) را تقویت کنید یا اینکه بر اثر استفاده نکردن و یا عدم رعایت بهداشت مغز این رزرو را از دست بدهید.

با یک توضیح مختصر ادامه می دهیم: شما با ورزش کردن قبل از اینکه عضلات خود را قویتر کنید، دارید مغز خود را قویتر می کنید. چرا که هر حرکتی که در اندامهای خود حین ورزش انجام می دهید ابتدا باید مغز فرمان آن راصادر کند. ورزش مستمر که از شدت کافی هم برخوردار باشد باعث توسعه کورتکس(قشر مخ) حرکتی شما می شود. چیزی که باعث افزایش ذخایر نورونی در قشر حرکتی مغز شما می شود و اگر به دلایلی مثل پارکینسون قسمتهایی از مغز که در تنظیم حرکات شما دخیلند شروع به تحلیل کند، این ذخایر مغزی شماست که بطرز قابل قبولی از حجم بیماری شما خواهد کاست.

البته ورزش کردن(خصوصا ورزش هوازی) با افزایش خونرسانی مغز نقش بسزایی هم در بهبود کارکرد سلولهای ارزشمند درون جمجمه شما دارد که در ادامه خواهیم گفت.

پس با ورزش، نواحی حرکتی و تعادلی مغز را حفظ می کنیم و توسعه می دهیم. با حفظ کردن مطالب(مثل شعر) و استفاده از رزرو مغزی نواحی تمپورال مغز قدرت حافظه خود را می افزاییم، با یادگیری یک ساز جدید قسمتهای وسیعی از مغز(تمپورال، پریتال، فرونتال و مخچه) را تقویت می کنیم. با تفریح و بگو بخند، با تولید شادی قسمتهای مهمی را در سیستم لیمبیک خود تقویت می کنیم(حالت برعکس آن هم وجود دارد، شما با به سراغ غم و اندوه رفتن، قسمتهای دیگری را در سیستم لیمبیک خود قوی خواهید کرد که اثر منفی بر زندگی شخصی و اجتماعی شما خواهد گذاشت) و موارد مشابه

بهداشت مغز

شما باید قبل از هر چیز سلامت فیزیکی سلولهای مغز خود را(چه آن سلولهایی که استفاده می کید و چه سلولهای کمتر استفاده شده که در نقش رزرو هستند) را تامین کنید
سلولهای مغز شما موجوداتی زنده هستند! اگر می خواهید سرزنده و توانمند باشند موارد زیر را رعایت کنید:

⇓

♦ خواب با کیفیت و کمیت مناسب. رجوع شود به: آموزشهای خواب صحیح با دکتر فرهاد عمادی

♦ تغذیه صحیح. رجوع شود به: آموزش تغذیه مغز با دکتر فرهاد عمادی

♦ ورزش هوازی. رجوع شود به: آموزش ورزش درمانی میگرن با دکتر فرهاد عمادی

♦ دوری از مواد آسیب زا. رجوع شود به: دوری از مواد مضر برای مغز